Với một số công cụ và hướng dẫn cài đặt loa bằng tay, bạn có thể tạo ra chất lượng âm thanh hoàn hảo nhất cho receiver cũng như hệ thống rạp hát gia đình của mình.
>> Tìm hiểu hoạt động của loa – cơ bản về âm thanh
>> Yamaha RX-V3067 – receiver ‘ôm đồm’ công nghệ
Ngày nay, hầu hết các receiver đều có hệ thống cài đặt tự động giúp việc sử dụng trở nên tiện lợi. Tuy vậy, không phải lúc nào hệ thống này cũng cài đặt đo lường và cài đặt chéo chính xác. Ngoài ra, các hệ thống cài đặt tự động thường tạo ra những hiệu chỉnh EQ (Equalizer – bộ cân bằng) nên không phải luôn luôn cho hiệu quả cải thiện chất lượng âm thanh.
Thực tế, đối với những loa chất lượng cao, sử dụng cài đặt tự động làm cho loa của bạn chưa đạt đến chất lượng âm thanh tốt nhất. Sau đây là các bước hướng dẫn để người dùng có thể tự cài đặt loa cho hệ thống âm thanh của mình.
Bước 1: Đảm bảo rằng bạn có thể nhìn thấy màn hình hiển thị (OSD) của receiver trên TV
Màn hình hiển thị của Onkyo
Việc cài đặt receiver sử dụng màn hình LCD tí hon khiến bạn thấy phiền toái. Thay vì điều đó, hãy đảm bảo rằng bạn có thể nhìn thấy màn hình của receiver trên TV. Nhiều receiver hiện đại có đầu ra cho OSD qua kết nối HDMI kỹ thuật số, nhưng một số receiver cũ hơn đòi hỏi kiểu kết nối video cũ hơn.
Nếu bạn không thấy menu xuất hiện trên TV khi bạn nhấn nút “menu” hoặc “setup” trên bộ điều khiển từ xa của receiver, hãy chắc chắn rằng bạn có ít nhất một cáp RCA dễ dùng để kết nối đầu ra video phức hợp (jack RCA màu vàng) của receiver với một trong các đầu vào video phức hợp của TV.
Bước 2: Hiểu menu của receiver
Bạn có thể dành thời gian đọc sổ tay hướng dẫn, tuy nhiên kinh nghiệm thực hành tìm duyệt menu của receiver bằng điều khiển từ xa sẽ rất có lợi.
Sau khi duyệt một lúc, bạn sẽ thấy rằng bạn nhớ chỗ có nhiều lựa chọn. Đừng lo nếu bạn không hiểu nghĩa của một số thuật ngữ. Chúng tôi sẽ giải thích những thuật ngữ này khi chúng ta cài đặt.
Bước 3: Đặt loa
Đôi khi diện tích và thiết kế căn phòng quyết định vị trí đặt loa. Tuy nhiên, việc thiết lập một dàn âm thanh cũng phải tuân thủ những nguyên tắc cơ bản.
Minh họa vị trí đặt loa cơ bản:
Sơ đồ bố trí loa trong phòng
Chú ý rằng cần đặt kênh trung tâm ngay phía dưới hoặc phía trên TV của bạn. Vì hầu hết các cuộc đàm thoại phát ra từ loa này nên nó càng gần TV càng tốt để duy trì ảo giác rằng âm thanh đến từ chính hình ảnh.
Đặt loa trái và loa phải sao cho khoảng cách giữa chúng bằng khoảng cách từ bạn đến TV, tạo thành tam giác đều với 3 đỉnh là đầu của bạn và 2 loa, và khoảng cách từ đỉnh của 2 loa đến sàn bằng khoảng cách từ tai bạn đến sàn, trung bình khoảng 41 inch (≈ 1m).
Tiếp theo, đặt loa surround cao hơn tai bạn, tầm 48 inch (≈ 1,2m) đến 72 inch (≈ 1,8m) so với mặt đất, và về phía sau vị ví bạn ngồi một chút. Nếu bạn có loa surround sau (kênh thứ 6 hoặc thứ 7), hãy đặt chúng vào cùng vị trí như những loa trước ở trên tường phía sau bạn.
Đối với loa siêu trầm, tránh đặt ngang bằng với một góc của phòng hoặc trong tủ đặt các phương tiện giải trí cho gia đình bạn. Loa siêu trầm thường tạo ra âm thanh tốt nhất khi đặt ở vị trí cách tường bên và tường phía trước (hoặc sau) 1/3 đường đi vào phòng. Bạn có thể đặt loa siêu trầm ở phía sau phòng cũng được nhưng phải đảm bảo nó cách đầu bạn 3 feet (≈ 0,9m). Nếu không tìm thấy chỗ đặt phù hợp như gợi ý của chúng tôi, bạn có thể đặt loa ở vị trí đảm bảo khoảng cách giữa loa siêu trầm và tường phải là ít nhất 1 foot (≈ 3,3m).
Sau khi đặt loa và kết nối loa với receiver, bây giờ là lúc bạn cài đặt receiver để điều khiển các loa. Trên menu của receiver, chọn “speaker setup”. Hầu hết các receiver có cùng các thông số điều chỉnh cơ bản, gồm: khoảng cách loa, kích cỡ loa và cài đặt giao cắt (crossover), cường độ tín hiệu của loa.
Bước 4: Khoảng cách loa
Khoảng cách loa là khoảng cách giữa từng loa đến vị trị trí bạn ngồi nghe. Việc cài đặt này nhằm đảm bảo âm thanh từ mỗi loa đến tai bạn cùng một thời điểm. Hãy đo và ghi lại các khoảng cách loa để nhập vào receiver. Receiver sẽ yêu cầu bạn điền thông tin về khoảng cách với gia số theo feet, nửa feet hoặc 1/12 foot. Bạn có thể làm tròn lên hoặc xuống nếu cần.
Bước 5: Sự giao cắt giữa các loa
Menu cài đặt loa trên receiver
Có lẽ việc cài đặt A/V receiver đối với loa quan trọng và dễ gây hiểu lầm nhất là cài đặt giao cắt. Trong trường hợp này, “giao cắt” chỉ điểm mà receiver kết thúc truyền bass (âm trầm) đến mỗi loa và bắt đầu truyền đến loa siêu trầm. Cài đặt giao cắt chính xác phụ thuộc vào khả năng tạo bass.
Hầu hết các nhà sản xuất loa đều đưa ra thông số kỹ thuật cho biết điểm mà loa ngừng tạo bass. Ví dụ: Có thể bạn nhìn thấy thông tin “Frequency Response: 60Hz-20kHz”. Ở đây, nhà sản xuất cho biết các loa có thể hoạt động được đến tần số 60hz, nhưng bass ở điểm thấp nhất và thường yếu hơn nhiều so với phạm vi hoạt động còn lại của nó. Vì vậy, để an toàn bạn cần tăng chỉ số trên thêm 20hz.
Thông thường loa trái và phải phía trước lớn hơn loa kênh surround và trung tâm. Trong trường hợp này, bạn thiết lập cài đặt giao cắt khác nhau cho mỗi loa. Nếu các hệ thống sử dụng các loa giống nhau cho tất cả các kênh thì thiết lập cùng tần số giao cắt cho mỗi loa.
Các receiver cũ không cho phép thiết lập tần số giao cắt đối cho từng loa. Thay vào đó, các receiver này thường đưa ra các lựa chọn đơn giản “large” (lớn) hay “small” (nhỏ) với một điểm giao cắt duy nhất cho tất cả các loa “small”.
Để loa lớn có thể tạo ra nhiều bass thấp, trước hết bạn thiết lập cho các loa là large hay small, sau đó chọn tần số bass thấp nhất của loa nhỏ nhất làm điểm giao cắt cho tất cả các loa “small”. Ví dụ: Nếu bạn có các loa trước có thể hoạt động đến 80hz nhưng các loa surround nhỏ hơn và chỉ hoạt động đến 100hz, bạn cần thiết lập điểm giao cắt là 100hz. Điều này sẽ đảm bảo sự hoạt động đồng bộ nhất giữa các loa.
Bạn cũng sẽ thấy cài đặt loa siêu trầm riêng biệt ở phần “speaker size” hoặc “crossover” trên menu. Tất cả các nhà sản xuất gọi cài đặt với tên khác nhau, nhưng chức năng của nó tương tự. Nếu loa được thiết lập là large, receiver sẽ đưa ra lựa chọn cho bạn quyết định xem loa siêu trầm được sử dụng như thế nào.
Bạn có thể chọn cho loa siêu trầm (.1 trong 5.1 hoặc 7.1) sử dụng cho hiệu ứng phim tần số thấp hoặc tạo ra bass được truyền tói loa trái và phải phía trước ngoài tín hiệu FFE. Bằng cách chọn “Double Bass: On” hoặc “LFE + Main”, bạn đang chỉ dẫn cho receiver gửi tín hiệu đến cả loa siêu trầm và các loa chính do đó tăng sự đáp tuyến (response) bass của hệ thống của bạn.
Những người có loa hiệu suất lớn thích nghe một mình hơn khi bật nhạc, vì vậy họ thường không chọn tùy chọn này hoặc thiết lập là “LFE only”.
Bước 6: Hiệu chuẩn cường độ tín hiệu loa
Máy đo cường độ âm thanh
Khi hoàn thành việc cài đặt khoảng cách, kích thước và giao cắt, bây giờ là lúc cân bằng âm lượng của mỗi loa đối với vị trí ngồi để đảm bảo bạn nghe từng loa với cường độ phù hợp. Trước khi nghe, sử dụng máy đo cường độ âm thanh sẽ cho bạn kết quả chính xác hơn.
Việc cài đặt cường độ loa sẽ cho phép bạn bật âm thanh thử nhiệm (test tone) để đo âm thanh phát ra của loa. Bạn có thể điều chỉnh cường độ âm phát ra tăng hay giảm nếu cần.
Nếu bạn nghe bằng tai, hãy cố gắng đảm bảo rằng mỗi loa phát ra âm thanh với cường độ bằng với loa trước đó. Bạn có thể nghe đi nghe lại để so sánh. Khi bạn nghe xong lần thứ nhất, hãy nghe lại toàn bộ để chắc chắn rằng mỗi loa có cường độ bằng với loa trước và loa sau.
Nếu sử dụng máy đo cường độ âm thanh thì bạn ngồi ở vị trí nghe trung tâm, bật máy đo lên, chọn cường độ âm là 70db, cường độ áp suất âm thanh là “C” và phản ứng (response) là “slow” (chậm). Giữ máy đo ở trước mặt bạn với với đầu microphone chĩa thằng lên trần nhà. Không chĩa máy đo về phía mỗi loa.
Bạn có thể chọn bất kỳ cường độ nào để hiệu chỉnh loa. 70, 75, 80 là những cường độ phổ biến để sử dụng. Cho dù bạn chọn cường độ nào, hãy điều chỉnh âm thanh thử nghiệm của từng loa sao cho nó làm cho kim của máy đo chỉ cùng một cường độ âm thanh.
Đo chính xác âm thanh từ loa để hiệu chỉnh tốt hơn
Khi đo đến loa siêu trầm, bạn sẽ phát hiện thấy máy đo cường độ âm thanh không đọc âm thanh tần số siêu thấp của loa siêu trầm. Có những sơ đồ chuyển đổi trực tuyến sẽ hướng dẫn bạn sử dụng máy đo cường độ âm thanh với loa siêu trầm, nhưng bạn có thể thu được kết quả tốt qua việc cài đặt loa siêu trầm bằng tai.
Đầu tiên, phải đảm bảo việc thiết lập bộ điều chỉnh (dial) âm lượng của loa siêu trầm theo khuyến nghị của nhà sản xuất hoặc ở điểm nửa chừng (half-way point). Sau đó, tiếp tục tiến hành với âm thanh thử nghiệm và điều chỉnh cường độ âm thanh phát ra của loa siêu trầm sao cho loa siêu trầm bắt đầu làm rung căn phòng.
Để kiểm tra các cài đặt của loa siêu trầm, chúng tôi khuyến nghị sử dụng một đoạn nhạc hoặc phim mà bạn đã quen. Nếu trong khi nghe nhạc hoặc phim trên mà bạn muốn giảm hoặc tăng bass, hãy quay lại phần cường độ loa trên menu và điều chỉnh theo ý bạn.
Bước 7: Thưởng thức
Khi mọi cài đặt đã xong, bạn có thưởng thức hiệu quả âm thanh mềm mại, cân bằng và tự nhiên của hệ thống loa và receiver từ một bộ phim hay một bản nhạc yêu thích bằng chính thành quả lao động của mình.
Theo Điện Tử Tiêu Dùng
Xem đầy đủ bài viết tại http://www.lomkom.com/2011/05/85011
